مسافران مسیر ۲۱ ساعته شمال، با ۷ ساعت رانندگی به چه شهرهایی می‌توانستند سفر کنند؟
معطل شدن ۲۱ ساعته مسافران تهرانی در جاده‌های شهرهای شمالی، در شرایطی است که با کمتر از ۷ ساعت رانندگی می‌توان به شهرهایی رفت که از جاذبه‌های طبیعی بالایی برخوردارند.
بررسی سلایق گردشگری ایرانی‌ها طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد، مردم در کلانشهر‌های ایرانی به واسطه زندگی شهری و ماشینی تمایل دارند اوقات فراغت خود در سفر را در مناطقی بگذرانند که از آب و هوای مناسب و جاذبه‌های طبیعی بالایی برخوردار باشد. همین مسئله یکی از اصلی‌ترین دلایل اقبال شهرهای شمالی است که طی ۵۰ سال اخیر، همزمان با این اقبال زیرساخت‌های گردشگری نیز در این شهرها مهیا شده است. اما علاوه بر شهرهای شمالی کشور، شهرها و مناطقی در بخش‌های مرکزی، شمال شرقی و غربی کشور نیز جاذبه‌هایی دارند که اگر بیشتر از شهرهای شمالی نباشد، کمتر نیست. مسافران شمالی نیز عموما یا گروهی هستند که به واسطه سفر ارزان به شهرها، محیط عمومی باز‌تر در این شهرها، امکانات اسکان رسمی و بومی، نزدیکی به تهران و... سالی چند بار تعطیلات خود را به شهرهای شمالی کشور می‌رسانند.
اما گروهی دیگر نیز کسانی هستند که به دلیل عدم آشنایی با جاذبه‌های طبیعی شهرها و استان‌های دیگر، تنها شمال را برای تعطیلات خود انتخاب می‌کنند. مسافرانی از تهران که با کمتر ۷ ساعت رانندگی، می‌توانند به شهرهایی بروند که جاذبه‌های طبیعی بالایی دارد، در فصل تابستان هوای مناسبی دارد و تمرکز گردشگری این شهرها بر جاذبه‌های طبیعی آن است. البته نکته مهمی که درباره این شهرها وجود دارد این است که ممکن است مانند شهرهای شمالی از امکانات اسکان مناسبی برخوردار نباشند و مانند شهرهای شمالی اسکان بومیای وجود نداشته باشد، اما با بررسی‌های پیش از سفر، جستجوی در منابع آنلاین و با سفری با برنامه می‌تواند این مسئله را تا حد زیادی برطرف کرد. ذکر این نکته نیز ضروری است که چرایی انتخاب شهرهای زیر، به دو دلیل اصلی تقسیم می‌شود، فاصله کمتر از ۷ ساعت از تهران و دوم تمرکز گردشگری منابع طبیعی و احتمال دارد شهرهایی از قلم افتاده باشد یا خارج از این دو قید باشد.
سمیرم بام ایران:
سمیرم با مساحت 5234 کیلومتر مربع در جنوب غربی استان اصفهان با مختصات جغرافیایی ۵۱ درجه و ۱۷ دقیقه تا ۳ دقیقه طول شرقی و ۳۰ درجه و ۴۲ دقیقه تا ۳۱ درجه و ۵۱ دقیقه عرض شمالی و با ارتفاع متوسط 2550 متر از دریا، بین چهار استان اصفهان، چهار محال و بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد و فارس واقع شده‌است. از شمال به شهرضا، از شرق به اقلید (بزرگترین شهرستان شمال فارس) و از جنوب غربی و غرب با مرز طبیعی رشته کوههای دنا به استان کهگیلویه و بویر احمد، از غرب به بروجن و لردگان (چهار محال و بختیاری) محدود می‌شود. فاصله مرکز شهرستان تا اصفهان ۱۵۰ و تا تهران ۴۳۵ کیلومتر میباشد.
این شهرستان ۹/۴ درصد مساحت استان اصفهان را شامل می‌شود. از نظر موقعیت قرارگیری در حاشیه جنوب شرقی رشته کوههای زاگرس قرار گرفته به طوری که رشته کوههای دنا به صورت حصاری در غرب و جنوب غربی آن کشیده شده‌است. پوشش گیاهی متنوع این شهرستان را از دیگر شهرهای استان متمایز می‌کند.
سیب سمیرم یکی از محصولاتی میباشد که شهرت جهانی دارد، عسل سمیرم نیز یکی از مرغوب‌ترین عسل‌های کشور میباشد. صنایع دستی می‌توان نمد، قالی، گلیم،جاجیم و... را نام برد. اماکن دیدنی شهرستان می‌توان آبشار سمیرم، حمام و مسجد خانعلی، آبشار تخت قرچه، آبشار آبملخ، آبشار خفر، چشمه خونسار، حمام خواجگان، پارک دریاچه، امام‌زادگان (زیدبن علی، امامزاده سلطان ابراهیم، قدم‌گاه شاه جعفر، دوازده امام ونک، بی بی خاتون امامزاده سید محمد خفر، امامزاده پنچ تن)، چشمه بابا زرنگ کمه، چشمه ناز ونک و رود خانه شمس آباد ونک، قلعه سنگی، سد حنا، سد کمانه، سد قره قاچ، غار دنگزلو، تفرجگاههای (بی بی سیدان، سیور و ماندگان، ایلان دره، چالقفا، پشمکان و پشمکان، منطقه پادنا، رودخانه ماربرد، چشمه خونیار پادنا، چهل چشمه پادنا، چشمه برم سیاه منطقه بره روز پادنا، برد چشمه پادنا و... را نام برد.
شهرکرد و پل زمانخان
از تهران، با خودروی شخصی حدود ۶ ساعت می‌توان رانندگی کرد و خود را به شهرکرد رساند. شاید یکی از مناطقی که اگر بیش از شهرهای شمالی کشور جاذبه‌های طبیعی نداشته باشد، کمتر ندارد، استان چهارمحال و بختیاری و مرکز آن شهر شهرکرد است. این استان همه چیز برای گردگشگری طبیعی دارد، آبشار، رودخانه‌های پرآب، هوای بسیار خنک، جنگل‌ها حفاظت شده، چشمه‌های آب سرد و آب گرم، پیست اسکی، بستر‌های قانونی ماهی‌گیری، موقعیت مناسب برای کوهنوردی و....
استان چهارمحال و بختیاری از جمله مناطق کوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب می‌شود و بین ۳۱ درجه و ۹ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۲۶ دقیقه طول شرقی گرینویچ قرار دارد. این استان از شمال و مشرق به استان اصفهان، از مغرب به استان خوزستان، از جنوب به استان کهگیلویه و بویراحمد و از سمت شمال غربی به استان لرستان محدود می‌شود.
نام "چهارمحال و بختیاری" اشاره به دو بخش چهارمحال و منطقهٔ بختیاری دارد. چهارمحال بخشی روستانشین میان اصفهان و منطقهٔ بختیاری بود. محال جمع مکسر کلمه محل به معنی ناحیه و مکان است و چهار محال یعنی چهار ناحیه که عبارت بودند از: لار، کیار، میزدج و گندمان. در تقسیمات کنونی استان، لار و کیار در شهرستان شهرکرد، میزدج در شهرستان فارسان و گندمان در شهرستان بروجن قرار می‌گیرد. منطقه بختیاری نیز که از دیر باز کوچ‌گاه ایل بزرگ یختیاری بوده و هست، هم اکنون شامل شهرستانهای کوهرنگ، فارسان، اردل و لردگان است.
برای اسکان نیز این استان امکانات نسبتا مناسبی دارد. دهکده زاگرس در بالای پل زمانخان قرار دارد و شما می‌توانید اقامت چند روزه‌ای در آن‌جا داشته باشید. این دهکده دارای واحد‌های اقامتی مشرف به رودخانه زاینده رود و پل زمانخان است. در اطرف خود پل نیز برای تفریح روزانه محل‌های اقامت موقت طراحی شده است و درختان زیبا و مرتفع این محوطه بر تمام این استراحتگاه‌ها سایه افکنده‌اند.
فریدن و چادگان اصفهان
فاصله تهران تا فریدن حدود ۶ ساعت است. شهرهای استان اصفهان نیز از جمله مناطقی است که دارای ذخایر طبیعی بالایی است و با فاصله کمی که با تهران دارند می‌تواند گزینه مناسبی برای جایگزینی شهرهای شمالی باشند. شهرستان فریدن با وسعتی حدود 3280 کیلومتر مربع از شهرستانهای غرب استان اصفهان است. فریدن از شمال به شهرستان خوانسار، از جنوب به استان چهار محال و بختیاری، از شرق به شهرستان تیران و کران از غرب به شهرستان الیگودرز و فریدون شهر محدود می‌شود. مرکز این شهرستان داران است و دارای دو بخش به نام بخش مرکزی و بویین و میاندشت و سه منطقه شهری به نام داران و بویین میاندشت و نیز دوازده دهستان است. هوای بسیار سرد و خشک زمستانی و خنک و مطبوع تابستانی یکی از ویژگی‌های بارز منطقه فریدن است. منطقه فریدن، سرچشمه نعمت اصفهان است زیرا منبع زاینده رود در آنجاست.
هم چنین در منطقه فریدن مراتع و شکارگاه‌هایی وجود دارد که حیوانات وحشی در کوههای آن یافت می‌شود. دالان کوه دیگر جاذبه فریدن است که با محیط بکر طبیعی و شکارگاه‌هایی که انواع گونه‌های حیات‌وحش را در خود جای داده با ارتفاعات بلند و بارش زیاد همچون سپری استوار بر فراز فریدن ایستاده است.
پوشش گیاهی فوق‌العاده و وجود گیاهان دارویی و دامنه‌های مناسب اسکی و تیوپ‌سواری همراه با قله‌های برف پوشی که بلندترین آن‌ها 3915 متر ارتفاع دارد و خیل عظیم عاشقان طبیعت که هر تعطیلات به دالان کوه هجوم می‌برند از خصوصیات این منطقه زیبای کوهستانی است که گونه‌های کمیاب آهو و گوزن، گراز و پازن و کبک و بز کوهی را در پناه خود جا داده است. بیشه‌زارهای «پلاسجان» هم در حاشیه رودخانه‌ای به همین نام که از غرب به شرق جریان دارد واقع‌شده و مسیر گذار تونل خدنگستان و پروژه آب‌رسانی به فلات مرکزی ایران است.
رودخانه «دره حوض» در مرز فریدن و لرستان در ۸ کیلومتری جاده اصلی قرار گرفته و گل‌های وحشی و مراتع زیبا و خیال‌انگیزی را در کنار خود دارد که محل تفرج بسیاری از مسافران و توقف گاهی امن برای گردشگران با امکانات کافی از قبیل سایبان و امکانات طبخ غذا و پارک و چمنزار است. روستای «زرنه» نیز یکی از مناطق مهم گردشگری در بخش بوئین و میاندشت است که با جمعیت 100 نفری اما زیبایی‌های مثال زدنی‌اش شهره مسافران شده است و با مردمانی ارمنی و عیسوی مذهب و خونگرم و دارای کلیسای مهم تاریخی است.
هتل ۳ ستاره سیمرغ و مهمان‌سرای ایران‌گردی و جهانگردی و ده‌ها واحد ورزشی و آموزشی و اداری و حسینیه و تکایا و مساجد و پارک‌ها و دیگر ابنیه برای خدمت به مسافرین در این شهرستان آماده شدند و کمپ‌های ویژه‌ای نیز در مناطق گردشگری دایر شده است.
یکی دیگر از مناطقی که در نزدیکی فریدن از امکانات و ظرفیت‌های گردشگری بالایی برخوردار است، چادگان است. در این منطقه یکی از زیباترین تفرجگاههای استان اصفهان به اسم دهکده گردشگری زاینده رود قرار دارد که در کنار سد چادگان و در ساحل دریاچه پشت سد با امکانات تفریحی فراوان و مناظر زیبا از طبیعت یکی از جاذبه‌های بارز گردشگری استان است. در این مجموعه امکانات رفاهی از قبیل اسکله قایقرانی، زمین ورزش، مجموعه تجاری، رستوران، چایخانه سنتی و استخر به طور کامل راه‌اندازی شده است.
گلپایگان و خوانسار
گلپایگان نیز از جمله شهرهایی است که ظرفیت‌های جذابی برای گردشگری دارد و یکی از قطب‌های اصلی گردشگری استان اصفهان در بخش غربی آن است. فاصله این شهر با تهران حدود ۵ ساعت است. مسجد جامع، بازار چهار سوق، بازار سنتی گلپایگان، مناره آجری سلجوقی، بقعه سیدالسادات، ارگ تاریخی گوگد، امام‌زاده‌گان هفده‌تن، بقعه ناصر بن علی، مسجد حجه‌الاسلام، گنبد بابامصری، شبستان مسجد حجت الاسلام، شبستان مسجد حاج ملاعلی، مسجد جامع سرآور، امامزاده ابوالفتوح در وانشان، بقعه باب شیخ، دره شهیدان (گوشه)، بقعه صالح پیغمبر، بقعه دانیال نبی، امامزاده عمران ابن علی، کاروانسرای طور روستای دُر، باغ برج علی اکبری سر رباطان، پل قاضی زاهد، خانه معظمی‌ها و خانه شجاع نظام در سر رباطان - کفترخانه‌های گلپایگان، سد گلپایگان، روستاهای کوچری، عباس آباد و وانشان، منبت‌کاری و ده‌ها جاذبه و آثار دیدنی گلپایگان که می‌توانید هنگام سفر به این شهر تجربه کنید.
دیگر شهری که در استان اصفهان از جاذبه‌های گردشگری بالایی برخوردار است، شهرستان خوانسار است که با جاذبه‌های دیدنی و طبیعت چشم‌نواز خود به علت ارتفاع زیاد از سطح دریا در تابستان هوایی معتدل و زمستانی نسبتا سرد دارد و به همین دلیل دارای شرایط ییلاقی است.
وجود چشمه‌های آب فراوان و باغات سرسبز شرایط مساعدی برای جذب توریسم فراهم کرده است. هم چنین وجود چهارصد و پنجاه چشمه در خوانسار این شهرستان را به یکی از جاذبه‌های گردشگری بی‌بدیل در کشور و استان تبدیل کرده است. در تعطیلات عید فطر اما بنابر مشاهدات محلی این شهر گردشگران زیادی را به خود جذب کرد، ظرفیتی که اگر زیرساخت‌های مناسب گردشگری به خصوص اسکان را فراهم کند، می‌تواند گلپایگان را به مقصد محبوبی برای گردشگران تبدیل کند.
شاهرود
شهرستان شاهرود به عنوان یکی از بزرگترین شهرستانهای ایران اسلامی در 390 کیلومتری شمال شرق تهران با 1400 متر ارتفاع از سطح دریا و اقلیم‌های متفاوت جغرافیایی، بزرگترین پناهگاه‌های حیات وحش و مناطق حفاظت شده را در خود جای داده و با احتساب مناطق شکار ممنوع موجود به قارّۀ کوچک و سرزمین پنج اقلیم مشهور است.
فاصله این شهر با تهران حدود ۶ ساعت است. این تنوع اقلیمی به قدری آشکار است که کوتاه‌ترین فاصله کویر تا جنگل در این شهرستان قراردارد، به طوری که با طی مسافت کوتاهی در حدود 45 کیلومتر از شاهرود به سمت شمال به جنگل‌های هیرکانی ابر با زیباترین چشم‌انداز‌ها (کهن‌ترین جنگل جهان) می‌رسیم و با طیّ همین مسافت به سمت جنوب به کویر و زیبایی‌های منطقه چاه جام و در نهایت به طرود و نخلستان‌های آن می‌رسیم که مردم آن منطقه به شترداری اشتغال دارند.
این گوناگونی اقلیم در کنار تنوع اقوام و گروه‌های مختلف قومی و زبانی، ویژگی و قابلیت توسعه گردشگری را در این شهرستان رقم زده است. شاهرود با قرار گرفتن در بین مسیر تهران-مشهد و نیز همجواری با استان‌های مرکزی و شمالی کشور یکی از مراکز اکوتوریسم ایران شناخته می‌شود. این شهرستان در جهات مختلف گردشگری از جمله گردشگری عرفانی و طبیعی از قابلیت‌های منحصر بفردی برخوردار است.
شاهرود در مقایسه با شهرهای توریستی استان اصفهان از امکانات گردشگری بسیار بالاتری برخوردار است و وجود هتل‌ها، مهمانپذیر‌ها، مراکز اقامتی موقت متعدد در این شهر، شاهرود با به مقصد جذابی برای گردشگران تبدیل کرده است.
خرم آباد و کوهدشت
شهر خرم‌آباد مرکز لرستان باستانی در دره‌ای باصفا و بر ساحل رودخانه خرم‌آباد قرار دارد. فاصله این شهر با تهران حدود ۶ ساعت است. دره خرم‌آباد دارای چشمه‌های آب و هوای دلپذیر است و موقعیت طبیعی ممتاز و مواهب خدادادی در این دره سبب سکونت انسان‌های اولیه در غارهای پنج‌گانه پیش از تاریخ، شکل‌گیری شهر قدیمی شاپورخواست (دوره ساسانی) و ایجاد آثار شاخص فرهنگی تاریخی در دوره‌های مختلف در این دره زیبا شده است.
همچنین چشمه‌ها، سراب‌های فراوان، دریاچه دل‌انگیز کیو در مرکز شهر و موقعیت ارتباطی آن در گذشته به عنوان راه مواصلاتی غرب به جنوب، این شهر را در زمره یکی از شهرهای توریستی و زیبای ایران قرار داده است.
از جمله دیدنی‌های خرم‌آباد می‌توان به قلعه فلک‌الافلاک، مناره اجری، سنگ نوشته گرداب سنگی، پل شکسته، موزه فلک‌الافلاک، مقبره زیدبن علی، دریاچه کیو، آبشار نوژیان، آبشار سه‌گانه گریت، بقعه شجاع‌الدین خورشید، بقعه شاهزاده احمد، مسجد جامع، مقبره بابا طاهر، سراب چنگایی، بازار میرزا سیدرضا، تنگه شبیخون، مناره آجری، غار دوشه و گردشگاه گوشه اشاره کرد و این استان از امکانات اسکان نسبتا مناسبی قرار دارد. علاوه بر خرم‌آباد، شهرهای دیگر استان لرستان نیز از جاذبه‌های طبیعی بسیار زیادی برخوردار است.
یکی از مهم‌ترین شهرها از نظر جاذبه‌های طبیعی در استان لرستان درود و کوهدشت است. شهرستان کوهدشت دارای جاذبه‌های گردشگری و توریستی فراوانی است که از آن جمله می‌توان به تنگه زیبا و سرسبز ‘شیرز' اشاره کرد که به واسطه طبیعت بسیار زیبا و چشم‌اندازی بدیع، به نگین سبز لرستان مشهور است. امکانات گردشگری در این شهرها کمتر از خرم‌آباد است اما به واسطه مسافت اندک شهرها با یکدیگر می‌توان از امکانات اسکان در خرم آباد برای دیدن شهرهای درود و کوهدشت بهره گرفت.
ملایر و نهاوند
ملایر در غرب ایران و جنوب شرقی استان همدان قرار دارد و بزرگترین شهر این استان به لحاظ مساحت است. این شهرستان دارای 4 بخش مرکزی، بخش جوکار، بخش سامن و بخش زند و 8 شهر تابعه است. ملایر از شمال به شهرستانهای همدان و تویسرکان، از غرب به نهاوند در استان همدان، از جنوب به شهرستان بروجرد در استان لرستان و از شرق به شهرستان شازند در استان مرکزی محدود است. ملایر دارای طبیعت معتدل کوهستانی با زمستان‌های سرد و پر برف و تابستان‌های معتدل است. این شهر در ناحیه‌ای کوهستانی قرار گرفته که از دره و کوه پایه‌های زاگرس تشکیل شده‌است.
بنا بر آثار به جای مانده در همدان کنونی و گفته‌های هرودوت تاریخ‌نگار یونانی، شهر هگمتانه یا اکباتان - همدان کنونی- پایتخت کشور ماد بوده است. بر این اساس ملایر و نواحی نزدیک به این شهر از اهمیت خاصی برخوردار بوده‌اند. فاصله این شهر با تهران حدود ۵ ساعت است.
منبع: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
