بر فرض امروز اعلام کنند ایران عضو سازمان تجارت جهانی شد چه تاثیرات مثبت و منفی برای سیستم تجاری - اقتصادی ایران در بر خواهد داشت؟

من مسئله را از 2 منظر بررسی می‌کنم که عبارتند از:

1- صنایع:

• صنعت متوسط و کوچک: من برای تهیه مواد اولیه و بازاریابی مستقیم به شهرک‌های صنعتی میرفتم (شهرک صنعتی اصفهان4تا، یزد2تا، شهرکرد 2تا، تهران4تا و شیراز 1مورد از نزدیک مشاهده کردم) متاسفانه اکثر کارگاه‌ها کارهای سطحی و کپی پیست انجام میدادن مثلا در اصفهان، تهران و شهرکرد از 10 شهرکی که من بازدید کردم 18 کارخانه تولید سوخاری بی‌کیفیت داشتتند که اکثرا نیمه‌تعطیل بودند و از نظر سیستم حسابداری و مدیریت کاملا سنتی و بی‌ حساب و کتاب (مثلا قیمت تمام شده محصول را با قیمت‌های متفاوت و ضد و نقیض اعلام میکردند، مدیرعامل یه قیمت می‌داد و مدیر فروش یه چیز دیگری می‌گفت). مهمترین مشکل این صنعت نداشتن مدیریت نوین و عدم نیروی انسانی پربازده و از همه مهمتر بدون دانش بود.
•  صنایع بزرگ ایران: این بخش که شامل هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ غالبا دولتی و نیمه‌دولتی می‌باشد شامل حدود 5000 شرکت می‌باشد که بدنه این شرکتها از مدیران وابسته و غیر متخصص و غالبا رانت‌خوار به اضافه نیروهای کم‌بازده تشکیل شده که بیشتر بجای تولید و کسب ثروت به غارت اموال عمومی و هدر دادن انرژی  مادی و غیرمادی جامعه مشغول‌اند. رانت‌خواری، هزینه‌بر بودن، تیول داری و تکنولوژی پایین از بزرگ‌ترین مشکل این شرکت‌های بزرگ ایران است (این شرکت‌ها گاها بجای مفید بودن، عامل اصلی گرانی و تورم بوده‌اند، بطور مثال عامل گران شدن ملک و زمین در شهر بهارستان و شهر مجلسی و سپاهانشهر اصفهان فقط و فقط شرکت ذوب آهن و صنایع فولاد اصفهان بود که بجای تولید آهن به شکل بزرگترین دلال زمین‌خواری در این شهرهای جدید با سرمایه عظیمی ورود کردند و زمین را در بهارستان از متری 80/000 تومن به 800/000 تومن در دهه 80 رساندند (از سال 84 تا 92).

2- قوانین و سیستم اقتصادی ایران نیز یک معضل بزرگ است. اقتصاد ایران نه سرمایه‌داری است و نه سوسیالیستی بلکه یک سیستم تیول‌داری است که از زمان ایلخانان مغول در ایران به یادگار مانده است و هنوز هم ادامه دارد فقط شکل آن مدرن‌تر شده است و این سیستم رانت‌خوار و فاسد نمی‌تواند با سیستم تجارت جهانی همخوانی داشته باشد زیرا سیستم تجارت جهانی مانع رانت‌خواری و افزایش قیمت‌های بی‌رویه می‌شود و از طرفی عوارض کمرگی مشخص و اقتصاد غیر دولتی را برمی‌تابد و این مشخصه‌ها با سیستم سیاسی و اقتصادی ایران فاصله زیادی دارد.

به نظر من اولا ایران به لحاظ حقوقی و ساختاری شرایط عضویت را ندارد مگر اینکه تغییرات گسترده‌ای در سیستم اقتصادی‌اش ایجاد کند و در صورتیکه به عضویت درآید شرکت‌های بزرگ ایران تحمل نکرده و خیلی زود از گردونه رقابت حذف خواهند شد.

در تجارت همواره عده سود کرده و عده‌ای متضرر می‌شوند اما می‌توان با سود و منفعت گروهی، ضرر گروه دیگر را جبران کرد.

در ایران اگر آزادسازی تجاری اتفاق بیافتد، قطعا گروهی که سود می‌کنند مصرف‌کنندگان هستند و قاعدتا گروه متضرر تولیدکنندگان هستند. 

دلایل سود مصرف‌کنندگان:

بیشتر شدن طیف انتخاب محصولات و خدمات
مناسب شدن قیمت‌ها

دلایل ضرر تولیدکنندگان:

عدم انطباق با معیارهای جهانی و ناتوانی در رقابت با رقبای خارجی

بیکاری نیروی کار

--------------

اما زمانی که شرکت‌های بین‌المللی وارد کشور شوند با خود تکنولوژی و سرمایه هم می‌آورند. یعنی باید از آن‌ها بخواهیم که بیاورند. به مرور زمان می‌توانیم از آن‌ها بهره بگیریم و خود را به یک سطح قابل قبول برسانیم.

قطعا شرکت‌‎های خارجی نیز به نیروی کار بومی نیاز دارند و پس گذشت مدتی نیروی کار بیکار شده  مجدد به چرخه اشتغال بر‌می‌گردد.