دردانشنامه ی ویکی‌پدیا۵۳ چنین آمده است:
حملهٔ مغول به ایران به سه لشکرکشی مغول۶۰ به ایران در فاصله سال‌های ۱۲۱۹ تا ۱۲۵۸ میلادی (۶۱۶ تا ۶۵۶ ه. ق) اشاره دارد. این لشکرکشی‌ها به خاتمه حکومت خوارزمشاهیان۶۴، خلافت عباسیان۵۷، اسماعیلیه الموت۳۸ و حکومت‌های محلیاتابکان۵۳ سلجوقی۵۶ و ایجاد حکومت ایلخانان۵۷ مغول به جای آنها در ایران منجر شد.چنگیز خان۵۶ پس از چیره شدن بر چین۵۵ و بخشی از آسیای میانه۶۲ با خوارزمشاهیان۶۴ همسایه شد. خواسته چنگیز خان بازکردنراه بازرگانی۵۵ میان قلمرو خوارزمشاهیان و چین بود. او در ابتدا، نسبت به سلطان محمد خوارزمشاه۴۷ ادب و احترام را رعایت نمود، ولی این پادشاه با تدابیر خصمانهٔ خود موجبات غضب خان مغول را فراهم کرد و هجوم او را به ممالک اسلامی باعث گردید. حملهٔ مغول در پی قتل ۴۵۰ بازرگان مسلمان مغولی در شهر اترار۷۱ آغاز شد. شروع نخستین لشکرکشی در سپتامبر سال ۱۲۱۹ میلادی (پائیز ۶۱۶ ه. ق) و به فرماندهی چنگیز خان بود. سلطان محمد خوارزمشاه در همان سال با سپاهی به مبارزه با مغول برآمد، ولی از جوجی۵۹ پسر چنگیز شکست خورد و از آن پس تصمیم گرفت که از مواجهه با لشکر مغول خودداری کند. چنگیز برای دستگیری سلطان محمد دو نفر از بزرگان لشکر خود را به تعقیب او فرستاد. سال بعد سلطان محمد در بستر مرگ، جلال‌الدین خوارزمشاه۵۲ را به جانشینی خویش برگزید و جلال‌الدین بیش از ۱۰ سال پس از مرگ پدر در برابر سپاهیان مغول ایستادگی کرد. دومین لشکرکشی در سال ۶۲۶ ه.ق به امر اوگتای قاآن۵۸ و به فرماندهی جرماغون نویان۶۵ بود. این لشکرکشی به قصد پایان دادن به مقاومت جلال‌الدین خوارزمشاه و تسخیر مناطقی که تحت سلطه خوارزمشاهیان باقی‌مانده بود، انجام شد. در پایان این دو حمله مغولان به سلطنت خوارزمشاهیان۶۴ بر ایران پایان دادند و بسیاری از شهرهای خوارزمشاهی مانند سمرقند۵۶، مرو۶۲، بامیان۵۹، هرات۵۵، توس۵۸، نیشابور۵۵ و پایتخت این سلسله گرگانج۶۶ بکلی ویران شد و مردم آن قتل‌عام شدند. خط سیر تخریب و ویرانی فقط منحصر به شمال و شمال شرقی ایران نبود، در مرکز و غرب ایران نیز شهرهایری۵۷، قم۶۰، قزوین۵۵، همدان۵۸، مراغه۵۱ و اردبیل۵۷ نیز تحت هدف حمله قرار گرفتند.سومین لشکرکشی در سال ۱۲۵۴ میلادی (۶۵۴ ه. ق) چهل سال پس از شکست و فرار سلطان محمد خوارزمشاه، با هجوم هولاکوخان۵۱ به ایران آغاز شد. هلاکوخان در این لشکرکشی تسخیر قلعه‌های اسماعیلیه۳۸ را اولین هدف خود قرار داد.رکن‌الدین خورشاه۵۳ آخرین خداوند الموت۶۰ در تسخیر این قلعه‌ها به هلاکو کمک‌هایی نیز کرد؛ اما، سرانجام به دنبال تسخیر این قلعه‌ها، خود او نیز کشته شد. بدین ترتیب دولت خداوندان الموت به پایان رسید. سپس، هلاکو در سال ۱۲۵۸میلادی (۶۵۶ ه. ق) به بغداد لشکر کشید و با سقوط بغداد۴۲، خلافت عباسیان پس از حدود ۵۱۸ سال به پایان رسید. پس از این پیروزی بود که حاکمان مغول کوشیدند تا به جای ویرانی و قتل‌عام مردم بر آنان حکومت کنند.
